Jednym z głównych powodów kryzysów Kościoła, jest kryzys świadomości chrzcielnej. Kryzys świadomości chrztu i zaniedbanie pogłębiania życia łaską chrztu świętego, prowadzi do degradacji i zaniku żywej wiary. (A.H.)
Historii katechumenatu (przygotowującego głównie dorosłych do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej – chrztu świętego, bierzmowania oraz Eucharystii) i jego istoty, w tym miejscu, obecnie, nie będę przytaczał. Zasygnalizuję tylko wskazania soborowe, decyzję Biskupa Diecezjalnego Tadeusza Lityńskiego powołującego Diecezjalny Ośrodek Katechumenalny, w 2019 roku, w naszej diecezji oraz postaram się uświadomić główne treści księgi OCWD.
Sobór Watykański II (1962-1965) w Konstytucji o liturgii świętej (Sacrosanctum Concilium) w numerze 64 nakazuje:
„Należy przywrócić wielostopniowy katechumenat dorosłych, pozostawiając wprowadzenie go w życie uznaniu ordynariusza miejsca. Dzięki temu czas katechumenatu, przeznaczony na odpowiednią formację kandydatów, będzie mógł być uświęcony przez obrzędy liturgiczne celebrowane w kolejnych odstępach czasu.”
Soborowe wezwanie do przywrócenia wielostopniowego katechumenatu dorosłych (KL 64), jasno wybrzmiewa w kolejnym dokumencie: „Katechumeni powinni więc być właściwie wtajemniczani w misterium zbawienia, praktykowanie obyczajów ewangelicznych i świętych obrzędów celebrowanych w następujących po sobie okresach, a także wprowadzani w życie wiary, liturgii i miłości Ludu Bożego” (Dekret o misyjnej działalności Kościoła – DM 14). Tej „inicjatywie Ojców Soboru wychodzą naprzeciw Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych. Stanowią one najbardziej szczegółowy i wyczerpujący dokument w sprawie katechumenalnego wtajemniczenia”. (Secundino MOVILLA. Od katechumenatu do wspólnoty. Warszawa 1990 s. 25).
Ordo initiationis christianae adultorum (OICA) w języku łacińskim wydano w 1972 roku. W Polsce po przetłumaczeniu Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich (OCWD) zostały wydane w Katowicach w 1988 roku.
Nawiązując do wskazań Konstytucji o liturgii świętej (KL 64) biskup diecezjalny Tadeusz Lityński wydał Dekret, w którym czytamy:
„Po wysłuchaniu zdania Rady Kapłańskiej oraz po zebraniu - za pośrednictwem księży dziekanów - opinii prezbiterów naszej diecezji, zgodnie z Obrzędami Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych dostosowanymi do zwyczajów diecezji polskich z 1989 r., niniejszym dekretem - z dniem 1 września 2019 r. - ustanawiam Diecezjalny Ośrodek Katechumenalny w Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej (...). Pierwszym dyrektorem ośrodka został mianowany przeze mnie - na 5-letnią kadencję - ks. kan. dr Adrian Put (…)” (Biskup Diecezjalny Tadeusz LITYŃSKI, Dekret ustanawiający Diecezjalny Ośrodek Katechumenalny w Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej z 15 sierpnia 2019 roku). Po powołaniu ks. kan. dra. Adriana Puta na biskupa pomocniczego diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, biskup diecezjalny zielonogórsko-gorzowski Tadeusz Lityński dekretem z 23 września 2022, we wspomnienie św. Ojca Pio z Pietrelciny, ustanowił księdza kanonika lic. mgra. Andrzeja Hładkiego dyrektorem Diecezjalnego Ośrodka Katechumenalnego. W tej posłudze każdorazowego dyrektora DOK wspiera i z nim współpracuje zespół prezbiterów i katechistów (podany na stronie diecezjalnej). Ogólnie Diecezjalny Ośrodek Katechumenalny nie jest wyobcowaną, dodatkową strukturą, ale sposobem wsparcia proboszczów i ich parafii w kolejnych wyzwaniach pastoralnych i ewangelizacyjnych. Zadania i sposób funkcjonowania DOK reguluje wydana przez biskupa diecezjalnego zielonogórsko-gorzowskiego Tadeusza Lityńskiego „Instrukcja dotycząca przygotowania do przyjęcia sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej”, wydana w Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 sierpnia 2019 r., a która weszła w życie z dniem 1 września 2019 roku. Oprócz rysu historycznego i prawnego (n. 1) są podane normy ogólne (n. 2), wskazania pastoralne dotyczące osób do 18 roku życia (n. 3.2) oraz pełnoletnich (n. 3.3). Następnie Instrukcja przybliża okres mistagogii (n. 3.4) oraz przebieg formacji w DOK (n. 3.5). Na końcu traktuje o owocach katechumenatu, podkreślając stały proces nawracania i poddawania swojego życia Chrystusowi w Kościele (n. 4.3).
„Instrukcja dotycząca przygotowania do przyjęcia sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej” jest wypełnieniem zaleceń Soboru Watykańskiego, koresponduje z księga OCWD (szczególnie warto przypomnieć sobie Wprowadzenie Ogólne oraz Wprowadzenie Teologiczne i Pastoralne do księgi OCWD). Obok tego Instrukcja dla duchowieństwa w związku z wprowadzeniem Obrzędów chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, zatwierdzona przez 234 Konferencję Plenarną Episkopatu Polski na Jasnej Górze dnia 9 maja 1989 roku w numerze 8 ostrzega: „Doświadczenie uczy, że ci, którzy zostali starannie przygotowani do sakramentów wtajemniczenia i włączeni w dynamiczną wspólnotę wiernych, stają się gorliwymi chrześcijanami. Ci zaś, których przygotowanie było powierzchowne i byli pozbawieni specjalnej opieki, po przyjęciu chrztu i bierzmowania, niejednokrotnie oddalają się od Kościoła” (IOCWD n.8).
Księga OCWD poza wspomnianymi wprowadzeniami zawiera najogólniej:
I. Obrzędy katechumenatu podzielone na stopnie.
II. Uproszczony obrzęd wtajemniczenia dorosłych.
III. Skrócony obrzęd wtajemniczenia dorosłych w niebezpieczeństwie śmierci.
IV. Przygotowanie do bierzmowania i Eucharystii dorosłych, którzy przyjęli chrzest jako dzieci, ale nie otrzymali pouczenia w wierze.
V. Obrzędy wtajemniczenia dzieci, które osiągnęły wiek katechizacyjny.
VI. Teksty do wyboru w obrzędach wtajemniczenia dorosłych.
oraz Dodatek: Obrzęd przyjęcia ważnie ochrzczonych do pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim.
DIECEZJALNY OŚRODEK KATECHUMENALNY ROZPOCZYNA KOLEJNY CYKL PRZYGOTOWAŃ DO PRZYJĘCIA SAKRAMENTÓW WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO PRZEZ OSOBY DOROSŁE.
Ośrodek przyjmuje zgłoszenia kandydatów do chrztu od księży proboszczów lub wyznaczonych przez nich wikariuszy do 29 kwietnia 2023 r. osobiście w Kurii Diecezjalnej (po wcześniejszym umówieniu) lub telefonicznie: 796 071 559.
Zgodnie z postanowieniami diecezjalnej Instrukcji dotyczącej przygotowania do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej z 15 sierpnia 2019 r., osoby nieochrzczone – po ukończeniu 18 roku życia – jeśli wyznają wiarę i pragną przyjąć sakramenty chrztu świętego, bierzmowania i Komunii św. powinny zgłosić się do proboszcza właściwego dla swojego miejsca zamieszkania. Na tym etapie zadaniem proboszcza jest rozeznanie duszpasterskie motywów przyjęcia sakramentów, poznanie sytuacji życiowej, omówienie decyzji wiary kandydata do chrztu oraz zebranie i przygotowanie odpowiedniej dokumentacji, (zob. Pismo Okólne 1/2023 n.17. s. 8).
ks. Andrzej Hładki
Dyrektor Diecezjalnego Ośrodka Katechumenalnego
(Szczawno – Zdrój, 12.02.2023)
Grafika: ks. Piotr Bortnik